Wanneer u wilt isoleren en zich gaat verdiepen in isolatiematerialen, komt u al snel verschillende isolatiewaardes tegen. Het is heel begrijpelijk dat al deze termen zoals Rd-waarde en lambda waarde u nog niet zo veel zeggen en misschien zelfs verwarrend zijn. Want wat zeggen deze isolatiewaardes eigenlijk? En wat is nu een goede isolatiewaarde?

Verschillende isolatiewaardes

Binnen de isolatiebranche bestaan er verschillende isolatiewaardes. De meeste van deze waardes geven aan in welke mate een isolatiemateriaal in staat is om thermisch te isoleren. Dus hoe goed een isolatiemateriaal warmte kan isoleren. De meest voorkomende isolatiewaardes die betrekking hebben op warmte isolatie zijn lambda waarde, Rd-waarde en Rc-waarde. In dit artikel zullen het vooral over deze drie verschillende isolatiewaardes hebben.
Er zijn echter ook isolatiewaardes die juist aangeven hoe goed een materiaal tegen geluid kan isoleren. Het gaat dan met name om de Aw-waarde.
Dan bestaat er ook nog de sd-waarde. Deze waarde geeft de mate van dampweerstand of dampdichtheid weer. De sd-waarde is eigenlijk alleen van toepassing op folies als dampremmende folie of dampdichte folie.

Isolatiewaarde: lambda waarde

Elk (isolatie)materiaal heeft een lambda waarde. Een ander woord voor lambda waarde is warmtegeleidingscoëfficiënt. Het laat zien hoe goed een materiaal warmte kan geleiden. De lambda waarde wordt weergegeven met de Griekse letter λ.
De lambda waarde geeft weer hoeveel watt energie er door één vierkante meter (isolatie)materiaal van één meter dikte gaat bij een temperatuurverschil van één graag Kelvin tussen beide buitenzijdes. Dankzij een formule vloeit er een waarde uit die aangeeft hoe goed of juist slecht een materiaal warmte geleidt. Een hoge lambda waarde betekent een goede warmte geleiding, een lage lambda waarde geeft een slechte warmte geleiding weer.
Wil een isolatiemateriaal goed in staat zijn warmte te isoleren, dan hoort deze juist erg slecht warmte te kunnen geleiden. Dat betekent dat isolatiemateriaal dat goed thermisch isolerend werkt een lage lambda waarde dient te hebben. Een materiaal dat een hoge lambda waarde heeft, zal niet geschikt zijn voor thermische isolatie.
De lambda waarde vermelden wij niet per se bij al onze beschikbare isolatiematerialen, maar bij met name steenwol en glaswol is dit wel het geval. Dat heeft te maken met het feit dat glaswol en steenwol in verschillende hardheden oftewel persingen verkrijgbaar zijn. Zo is er bijvoorbeeld glaswol Knauf Naturoll 037 en ook glaswol Knauf Naturoll 032. De driecijferige reeks achter de naam geeft de lambda waarde aan. Dus de Knauf Naturoll 037 heeft een lambda waarde van 0,037 en de Knauf Naturoll 032 heeft een lambda waarde van 0,032. Omdat de lambda waarde idealiter zo laag mogelijk is, isoleert de Knauf Naturoll 032 beter dan de Knauf Naturoll 037 bij dezelfde dikte. Dat wil zeggen dat een rol glaswol Knauf Naturoll 032 van 120 mm beter presteert dan een rol Knauf Naturoll 037 van 120 mm dik.
Ditzelfde principe is van toepassing op steenwol. Zo leveren wij Rockwool 035 en Rockwool 037 steenwolplaten. De Rockwool 035 artikelen hebben een lambda waarde van 0,035, de Rockwool 037 hebben dan vanzelfsprekend een lambda waarde van 0,037. Omdat 0,035 lager is dan 0,037 zullen steenwolplaten 035 beter isoleren dan steenwolplaten 037 bij dezelfde dikte.

Isolatiewaarde: Rd-waarde

Een andere, veel bekendere isolatiewaarde is de Rd-waarde. De Rd-waarde is de waarde waar het vaakst naar gekeken wordt en die wellicht voor de keuze van thermisch isolatiemateriaal ook het belangrijkst is. De Rd-waarde geeft de warmteweerstand van een isolatiemateriaal weer. Warmteweerstand wordt ook wel thermische weerstand genoemd. Het betekent hoe goed een materiaal in staat is weerstand te bieden tegen warmte en dus de warmte tegen te houden, hetzij in huis tijdens de winter, of juist buiten tijdens de zomermaanden. De warmteweerstand dient dus hoog te zijn voor een goed thermisch isolerend materiaal. Dat betekent dat een hoge Rd-waarde een goede warmte isolatie weergeeft.
De Rd-waarde wordt berekend aan de hand van de mate van warmtegeleiding, oftewel aan de hand van de lambda waarde. Hoe beter de warmtegeleiding is (hoge lambda waarde), hoe slechter de warmteweerstand is (lage Rd-waarde). Hoe slechter de warmtegeleiding is (lage lambda waarde), hoe beter de warmteweerstand is (hoge Rd-waarde).
Zoals zojuist gezegd wordt de Rd-waarde berekend met behulp van de lambda waarde. Daarnaast is ook de dikte van het materiaal nodig. De formule is dan als volgt: Rd-waarde = materiaaldikte in meters : lambda waarde.
Een PIR plaat van 100 mm dikte met een lambda waarde van 0,022 geeft dan de volgende som:
0,12 : 0,022 = 5,45. De Rd-waarde is dus 5,45, wat overigens een zeer hoge lambda waarde is. Dit laat zien dat deze PIR plaat uitstekend gebruikt kan worden voor thermische isolatie.
De Rd-waarde is een isolatiewaarde die ook voor het aanvragen van ISDE subsidie (subsidie op isolatiemaatregelen) van belang is. Per isolatiemaatregel geldt namelijk een minimale Rd-waarde die behaald moet worden om in aanmerking te komen voor subsidie. Wilt u subsidie aanvragen, kijk dan (onder andere) goed naar de Rd-waarde.

Isolatiewaarde: Rc-waarde

Een andere bekende isolatiewaarde is de Rc-waarde. De Rc-waarde komen we met name tegen in het bouwbesluit. Om aan het bouwbesluit te voldoen, zijn minimale Rc-waardes nodig. De Rc-waarde is echter wel een isolatiewaarde die meer toegespitst is op de bouwprofessionals. Het is een isolatiewaarde die namelijk niet erg makkelijk zelf is te berekenen. Bij de Rc-waarde gaat het om de mate van thermische isolatie van de gehele constructie, bijvoorbeeld een geïsoleerd dak of een geïsoleerde muur. In de berekening van de Rc-waarde worden alle constructiedelen meegenomen. Dus naast het isolatiemateriaal gaat het dan om bijvoorbeeld houten balken, metalen profielen, kunststof onderdelen enzovoorts. Het is daarom een lastig te berekenen waarde, maar een deskundige zal er zeker mee uit de voeten kunnen.
Net als bij de Rd-waarde geldt voor de Rc-waarde: hoe hoger, hoe beter. Een hoge Rc-waarde geeft dus een hoge mate van thermische isolatie aan. De Rc-waarde wordt uitgedrukt in m2 K/W.

Isolatiewaarde PIR

PIR is één van de best thermisch isolerende materialen. PIR heeft een zeer hoge isolatiewaarde. Dat betekent dat PIR een lage lambda waarde heeft: de warmtegeleiding van PIR is zeer slecht. Dat is dus een goed teken voor de hoogte van de Rd-waarde. PIR heeft namelijk hoge Rd-waardes. Hoe hoog de Rd-waarde is, is afhankelijk van de dikte van de PIR plaat. Een dikkere plaat zal uiteraard een hogere Rd-waarde hebben dan een dunnere plaat. De lambda waarde van PIR ligt tussen de 0,019 en 0,022. Dergelijke lage lambda waardes zorgen voor een hoge isolatiewaarde van PIR. 
Omdat de Rd-waarde vaak het belangrijkst is voor de aanschaf van isolatiematerialen, vermelden we in dit artikel voor de besproken materialen de Rd-waardes bij gangbare diktes.

Dikte Rd-waarde
20 mm 0,90
30 mm 1,35
40 mm 1,80
50 mm 2,25
60 mm 2,70
70 mm 3,15
80 mm 3,60
90 mm 4,05
100 mm 4,50
120 mm 5,45
140 mm 6,35

Isolatiewaarde glaswol

Glaswol heeft over het algemeen een goede isolatiewaarde. De lambda waarde is redelijk laag en is vaak 0,037, 0,035 of 0,032. Door met glaswol in een dikkere laag te isoleren, kan er een hogere isolatiewaarde gehaald worden. Hoe dikker de glaswol, hoe hoger de Rd-waarde uiteindelijk wordt. Een groot voordeel van glaswol is dat het ook dient als geluidsisolatie. Met glaswol kan er dus thermisch geïsoleerd worden en tegelijkertijd tegen geluid worden geïsoleerd.

Dikte Rd-waarde Knauf Acoustifit Rd-waarde Knauf Naturoll 032 Rd-waarde Knauf Naturoll 037 Rd-waarde Ursa Timber frame 32 Rd-waarde Ursa Timber frame 35
45 mm 1,20        
50 mm 1,35        
70 mm 1,85        
75 mm 2,00        
90 mm 2,40 2,80 2,40 2,80  
100 mm 2,70 3,15      
120 mm 3,20 3,75 3,20 3,75 3,40
140 mm   4,35 3,75 4,35  
150 mm 4,05 4,65      
170 mm   5,30 4,55 5,30  
180 mm   5,60   5,60 5,10
190 mm     5,10    
200 mm   6,25   6,25  
220 mm     5,90   6,25

Isolatiewaarde steenwol

De isolatiewaarde van steenwol is redelijk gelijk aan de isolatiewaarde van glaswol. De eigenschappen van beide isolatiematerialen liggen sowieso erg dicht bij elkaar. Er zijn meer overeenkomsten dan verschillen tussen beide materialen. Net als glaswol is steenwol erg goed in het isoleren tegen geluid. Steenwol kan dit zelfs nog een tikkeltje beter. Glaswol daarentegen is net wat beter in staat om thermisch te isoleren.

Dikte Rockwool 035 plaat Rockwool 037 plaat
50 mm   1,35
60 mm 1,70 1,60
75 mm   2,00
80 mm 2,25 2,15
90 mm   2,42
100 mm 2,85 2,70
120 mm 3,40 3,20
140 mm 4,00 3,75
150 mm 4,25 4,05
160 mm 4,55 4,30
180 mm 5,10 4,85
200 mm 5,70 5,40

Isolatiewaarde piepschuim

De isolatiewaarde van piepschuim oftewel EPS is goed te noemen. De lambda waarde van de grijze EPS in onze webshop is 0,032. Dat zorgt er voor dat, zeker met de dikkere piepschuim platen, hoge Rd-waardes en dus een hoge isolatiewaarde gehaald kan worden.

Dikte  Grijze EPS platen Witte EPS platen
40 mm 1,25  
60 mm 1,88  
80 mm 2,50 2,50
100 mm 3,13 2,75
120 mm 3,75 3,30
140 mm 4,38 3,85

 

Bouwbesluit isolatiewaarde

Zoals we al eerder in dit artikel schreven, komt de Rc-waarde vooral in het bouwbesluit naar voren als een belangrijke isolatiewaarde. De Rc-waarde geeft de warmteweerstand van de gehele constructie weer. Om aan het bouwbesluit te voldoen, zijn de volgende richtlijnen opgesteld voor deze isolatiewaarde:

Constructie                                                       Rc-waarde nieuwbouw                Rc-waarde renovatie

Gevel                                                                   4,7                                                         1,3

Dak                                                                       6,3                                                         2,0

Vloer                                                                    3,7                                                         2,5

Isolatiewaarde berekenen

Iedere isolatiewaarde die we zojuist hebben besproken kan berekend worden. Natuurlijk geldt wel voor het berekenen van elke isolatiewaarde een andere formule. De lambda waarde is meestal al bekend en hoeft niet zelf te worden berekend. Maar met de lambda waarde kan wel de Rd-waarde worden berekend.

Rd-waarde:

Hier volgt nogmaals de formule voor het berekenen van de Rd-waarde:

Rd-waarde = materiaaldikte in meters : lambda waarde

Wiskundig weergegeven als: R = d / λ

De Rd-waarde berekenen is echter vaak niet eens nodig, omdat wij bij al onze thermische isolatiematerialen de Rd-waarde vermelden.

Rc-waarde:

De Rc-isolatiewaarde berekenen is lastiger. De wiskundige formule hiervoor is als volgt:

            ΣRm + Rsi + Rse

Rc =                                      – Rsi – Rse

                    (1 + α)

Rm = warmteweerstand van alle materialen in de constructie
Rsi = warmteweerstand binnen
Rse = warmteweerstand buiten
a = correctiefactor

Voor de Rsi, Rse en de a kunnen de in het bouwbesluit opgenomen standaard waardes worden gebruikt.

Rc-waardes kunnen wij uiteraard nergens vermelden, omdat iedere constructie anders is.

Isolatiewaarde dak

De isolatiewaarde van het dak wordt meestal weergegeven met de Rc-waarde van het dak. Dit is dus de gehele dakconstructie inclusief het isolatiemateriaal. Om aan het bouwbesluit te voldoen, dient het dak van een nieuwbouwwoning een minimale Rc-waarde van 6,3 te hebben. Het dak van een bestaande woning mag bij renovatie een minimale Rc-waarde van 2,0 hebben.
Is het de wens om de woning helemaal energieneutraal te maken? Dan is een hoge isolatiewaarde van het dak nodig. Dit betekent een Rc-waarde van 6,0 of hoger.
Om in aanmerking te komen voor subsidie op isolatiemaatregelen, moet het isolatiemateriaal een bepaalde minimale isolatiewaarde hebben. Voor dakisolatie geldt dat het isolatiemateriaal een Rd-waarde van tenminste 3,5 moet hebben.

Isolatiewaarde muur

De isolatiewaarde van de muur moet bij nieuwbouw een Rc-waarde van 4,7 of hoger zijn. Bij renovatieprojecten geldt een Rc-waarde van tenminste 1,3, volgens het bouwbesluit.
Om te voldoen aan de eisen van de ISDE subsidie moet er voor muurisolatie gekozen worden voor isolatiemateriaal met een Rd-waarde van minimaal 3,5. Let op, hierbij gaat het niet om spouwmuurisolatie. Voor spouwmuurisolatie moet het isolatiemateriaal een Rd-waarde van 1,1 of hoger hebben.

Isolatiewaarde vloer

In het bouwbesluit is vastgelegd wat de isolatiewaarde van de vloer moet zijn. Bij nieuwbouw geldt een Rc-waarde van tenminste 3,7 voor de vloer. Gaat u uw huidige woning renoveren en isoleren, dan moet de nieuwe vloer voortaan een minimale Rc-waarde van 2,5 halen. Om met vloerisolatie ook bij te dragen aan een energieneutrale woning, is het nodig dat de vloer een hoge isolatiewaarde heeft. Een Rc-waarde van tussen de 3,5 en 5,0 is dan wenselijk.
Bent u van plan om subsidie voor vloerisolatie aan te vragen, houd dan rekening met een minimale vereiste isolatiewaarde van het isolatiemateriaal. In het geval van vloerisolatie moet het isolatiemateriaal een Rd-waarde van 3,5 of hoger hebben.